Ekim ayı zam şampiyonu salatalık oldu

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, ekim ayında üretici ve market fiyatları arasındaki farkın en yüksek olduğu ürünün karnabahar olduğunu belirtti. Bayraktar, bu konuda yaptığı yazılı açıklamada, ekim ayı itibarıyla üretici ve market fiyatları arasındaki önemli farkları değerlendirdi.

Ekim ayında en fazla fiyat farkı, yüzde 368,5 ile karnabaharda kaydedildi. Bunu sırasıyla yüzde 281 ile patates, yüzde 259,4 ile beyaz lahana, yüzde 236,6 ile portakal ve yüzde 205,3 ile limon takip etti. Bayraktar, karnabaharın markette 4,7 kat, patatesin 3,8 kat, beyaz lahananın 3,6 kat, portakalın 3,4 kat ve limonun ise 3,1 kat daha yüksek fiyatla satıldığını ifade etti.

• Karnabahar: Üretici fiyatı 12 lira 50 kuruş, market fiyatı 58 lira 56 kuruş.
• Patates: Üretici fiyatı 3 lira 60 kuruş, market fiyatı 13 lira 72 kuruş.
• Beyaz Lahana: Üretici fiyatı 4 lira 81 kuruş, market fiyatı 17 lira 30 kuruş.
• Portakal: Üretici fiyatı 13 lira 75 kuruş, market fiyatı 46 lira 28 kuruş.
• Limon: Üretici fiyatı 10 lira, market fiyatı 30 lira 53 kuruş.

Fiyat Artış ve Düşüşleri

Ekim ayı itibarıyla markette ve üreticide fiyatı en çok artan ürünün salatalık olduğunu kaydeden Bayraktar, en fazla düşüş yaşayan ürünün ise markette kuru soğan, üreticide ise patates olduğunu belirtti. Ekim ayında markette 36 üründen 21’inde fiyat artışı, 15’inde ise fiyat düşüşü yaşandı.

Bayraktar, markette fiyatı en fazla artan ürünlerin oranlarını şu şekilde sıraladı:

• Salatalık: %89,8
• Sivri Biber: %65
• Yeşil Soğan: %60,4
• Kabak: %46
• Domates: %34,1

Market fiyatlarında en fazla düşüş gösteren ürün ise kuru soğan oldu ve bu ürün %18,7 oranında azaldı. Kuru soğanı takip eden ürünlerdeki düşüş oranları ise şöyle:

• Limon: %17
• Kuru İncir: %9,2
• Antep Fıstığı: %7,9
• Kuru Kayısı: %7,5

Üretici Fiyatlarındaki Dalgalanmalar

Üreticide 28 ürünün 18’inde fiyat artışı, 7’sinde fiyat düşüşü ve 3 üründe ise fiyat değişimi olmadığı gözlemlendi. Bayraktar, üreticide en çok fiyat düşüşünün %23,4 ile patateste yaşandığını, ardından %13 ile limon, %10,1 ile yumurta, %8,8 ile pirinç ve %2,2 ile nohutun geldiğini belirtti.

Üreticide en yüksek fiyat artışı ise %105,9 ile salatalıkta yaşandı. Salatalıkta yaşanan fiyat artışını %104,8 ile kabak, %102,2 ile sivri biber, %64,4 ile domates ve %60 ile havuç takip etti.

Gübre Fiyatlarının Etkisi

Bayraktar, arz ve talep dengesindeki değişimlerin yumurta fiyatlarını düşürdüğüne dikkat çekti. İklim değişikliği nedeniyle erken olgunlaşan limon çeşitlerinin aynı sezonlarda hasat edilmesi, arzda artışa ve talepte azalmaya neden olarak fiyatların düşmesine yol açtı. Patatesin yüksek rekoltesi de talep eksikliğinden dolayı fiyatların düşmesine neden oldu.

Salatalık, kabak, sivri biber ve domateste ise tarladan seraya geçişin üretici fiyatlarını artırdığı ifade edildi. Bayraktar, gübre fiyatlarının geçen yıl ağustos ayında zirveye ulaştığını ve bu seviyelerde devam ettiğini belirtti.

Birlik tarafından yapılan bir çalışmaya göre, 1 tonluk amonyum sülfat gübresinin fiyatı farklı satış noktalarında %23,4 oranında değişiklik göstermektedir. Bayraktar, bu tür fiyat farklılıklarının kabul edilemez olduğunu ve çiftçilerin korunması gerektiğini vurguladı. Gübrelerde tavan fiyat uygulamasının hayata geçirilmesi gerektiğini belirtti.

Geçen yılın ekim ayına göre son bir yılda amonyum sülfat gübresinin fiyatı %23,1, DAP gübresinin %19,8, 20.20.0 kompoze gübresinin %12,1, ÜRE gübresinin %7,2 ve amonyum nitrat gübresinin %6,9 oranında arttığı kaydedildi.